اختلالات خواب و درمان های غیردارویی

اختلالات خواب

اهمیت خواب با کیفیت برای مغز و بدن را نمی توان نادیده گرفت. برای عملکرد بهینه مغز، رفاه عاطفی و سلامت جسمانی، بزرگسالان به 7 تا 9 ساعت خواب، نوجوانان به 8 تا 10 ساعت و کودکان کوچکتر به ساعات بيشتري خواب نیاز دارند. یک شب بی خوابی می تواند منجر به خستگی، اضطراب، خلق و خوی بد و مه مغزی شود. افرادی که از بی خوابی یا سایر اختلالات خواب (مانند آپنه خواب) رنج می برند، ممکن است با اضطراب، افسردگی، اعتیاد، مشکلات حافظه، زوال عقل، درد، چاقی، مشکلات قلبی عروقی، دیابت، بیش فعالی، کاهش میل جنسی، مشکلات گوارشی و غیره دست و پنجه نرم کنند.  اختلالات خواب در میان افراد مبتلا به اختلالات روانپزشکی بیشتر مشاهده مي شود. در واقع، بیش از 50 درصد مواقع، بی خوابی با استرس، اضطراب یا افسردگی مرتبط است. تحقیقات نشان می دهد که حدود 75 درصد از افراد مبتلا به افسردگی نیز بی خوابی دارند. از 69 تا 99 درصد از افراد مبتلا به اختلال دوقطبی، در طول دوره های شیدایی، بی خوابی یا کاهش نیاز به خواب را تجربه می کنند. بیش از نیمی از افراد مضطرب در خواب مشکل دارند. و کودکان مبتلا به بيش فعالي- نقص توجه(ADHD)  بیشتر از ساير کودکان دچار اختلالات خواب می شوند.

علائم اختلالات خواب

علائم اختلالات خواب عبارتند از: داشتن مشکل در به خواب رفتن یا ماندن در خواب، تجربه خستگی در طول روز، یا احساس نیاز به چرت زدن در طول روز. علائم دیگر عبارتند از عصبانیت، تحریک پذیری، اضطراب، افسردگی، عدم تمرکز و مه مغزی.

 

علل اختلالات خواب

بسیاری از چیزها می توانند به اختلالات گاه به گاه خواب کمک کنند، مانند درد مزمن، سندرم پای بی قرار، داروها، عدم تعادل هورمونی، افسردگی، قرار گرفتن در معرض نور آبی، مصرف مواد، افزایش سن و دلایل بالقوه مختلف.

عدم درمان اختلالات  خواب می تواند منجر به موارد زیر شود:

افسردگی

نقص توجه –بيش فعالي ADD/ADHD

پانيک يا وحشت زدگی

مه مغزی

مشکلات حافظه

زوال عقل

آسیب تروماتیک مغز

اقدام به خودکشي

انواع اختلالات خواب

طیف گسترده ای از مسائل وجود دارد که می تواند بر استراحت شما موثر بوده و بر سلامت جسمی و روانی شما تأثیر منفی بگذارد. برخی از رایج ترین انواع اختلالات خواب عبارتند از:

نوع 1: بی خوابی

تقریباً 35 درصد از بزرگسالان و 69 درصد از دانش آموزان دبیرستانی، شب ها به اندازه کافی نمی خوابند. ما بی خوابی را به عنوان کمبود خواب نمی بینیم، بلکه بیداری بیش از حد مغز است.

نوع 2: پرخوابی

پرخوابی با خواب آلودگی بیش از حد مشخص می شود که در آن فرد در بیدار ماندن مشکل دارد و در هر زمانی می تواند به خواب رود. پرخوابی می تواند ناشی از نارکولپسی و آپنه خواب باشد.

نوع 3: آپنه خواب

آپنه خواب یک اختلال خواب جدی است که با خستگی مزمن در طول روز، خروپف و دوره‌های آپنه (قطع موقت تنفس) مشخص می‌شود که می‌تواند از چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد. علامت اولیه خواب آلودگی بیش از حد در طول روز است. کمبود مزمن اکسیژن در دوره های آپنه منجربه  آسیب مغزی و پیری زودرس مي شود.. در واقع، آپنه خواب خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را در فرد دو برابر می کند.

علائم رایج عبارتند از:

دوره های عدم تنفس در خواب

خروپف

نفس نفس زدن در خواب

خواب آلودگی یا خستگی مداوم

سردرد

مشکلات حافظه

مشکلات توجه

تحریک پذیری خلق و خو

تشخیص و درمان آپنه خواب برای سالم نگه داشتن مغز و پیشگیری یا به حداقل رساندن علائم اختلالات روانی بسیار مهم است. اگر اقدامي براي درمان آپنه خواب نکرده ايد، وقت آن است که تجدید نظر کنید. از آنجایی که مغز بسیار به اکسیژن وابسته است، آپنه خواب درمان نشده به معنای واقعی کلمه سلول های مغز را از بین می برد، که برای سلامت روانی شما خوب نیست.

نوع 4: پاراسومنیا

پاراسومنیا رویدادهای مخرب مرتبط با خواب هستند، مانند:

اختلالات برانگیختگی

راه رفتن در خواب

وحشت های شبانه

در خواب حرف زدن

نوع 5: اختلال در خواب REM( يا مرحله حرکات سريع چشم)

در طول خواب REM امکان حرکت ماهیچه‌ها در طول رویا وجود دارد. این نوع رفتار  و حرکات ماهيچه ها می تواند خشن و حتی منجر به آسیب شود. این اغلب شامل کتک زدن در شب به دلیل یک رویای بد است و حتی ممکن است منجر به صدمه زدن به خود یا دیگری شود.

نوع 6: اختلال ریتم شبانه روزی

این شامل افرادی می شود که شب تا دیروقت کار می کنند (مثلا شیفت کاری شب دارند) یا افرادی که  از کشور به کشور ديگري سفر کرده اند و به دليل عدم تطابق ساعت بين دو کشور دچار بي خوابي شده اند.

درمان اختلالات خواب

در طول خواب، مغز شما با از بین بردن مواد زائد سلولی و سمومی که در طول روز جمع‌آوری می‌شوند، خود را تمیز یا می‌شوید (در واقع زباله‌های عصبی را خارج می‌کند). این زباله ها شامل پلاک های بتا آمیلوئید مرتبط با بیماری آلزایمر است. در طول خواب، مغز همچنین یادگیری و حافظه را تقویت می کند و برای روز بعد آماده می شود. فرآیندهای مغزی که در طول خواب اتفاق می‌افتند نیز برای سلامت سیستم ایمنی، کنترل اشتها و تولید انتقال دهنده‌های عصبی مهم هستند. کمبود مزمن خواب به این معنی است که مغز شما این عملکردهای مهم را در سطوح مطلوب انجام نمی دهد.

از آنجایی که اختلالات خواب اغلب در کنار سایر شرایط مشکل ساز براي جسمی و روانی رخ می دهد، در سلامتکده مغز آسا  در اصفهان با انجام دقيق ارزيابي هاي عصب روانشناختي و انجام نقشه رنگي مغز(QEEG) به تشخيص دقيق مشکل مراجع ، ريشه مشکل و همچنين تنظيم برنامه درماني مي پردازيم.. هدف ما فراهم کردن خواب آرام بدون استفاده از قرص‌های خواب‌آور یا آرام‌بخش است، داروهایی که می‌توانند برای سلامت مغز مضر باشند .با استفاده از روش درماني تحريک و تعديل امواج مغزي(tDCS وCES) و همچنين تنظيم امواج مغزي( نوروفيدبک ) مي توان به بهبود اختلالات خواب کمک کرد.

روش درماني نوروفيدبک و tDCS  بدون دارو و عوارض جانبی میباشند . درمان اختلال خواب با نوروفیدبک باعث ایجاد تغییر، متعادلسازی و تقویت سلول های مغزی می شود. به عبارتی دیگر نوروفيدبک و تحريک مغزي به عنوان يک روش درمانی نوین باعث تنظیم امواج مغز می شود و به همین دلیل در بهبود اختلالات خواب بسیار موثر است. نوروفیدبک به مغز کمک می کند تا خود را به بهترین حالت ممکن و عملکرد مناسب برساند.